Wiek XVII przyniósł polskiej architekturze, sporo cennych i zarazem unikatowych budowli, które rozsiane są po całym kraju, jako cenne perły. Zwiedzając ich niezwykłość, można zapoznać się także interesujących historią ich właścicieli. Portal Polish News, został zaproszony do pałacu w Poddębicach, aby zgłębić starodawne dzieje tej okazałej budowli.
Powstanie pałacu
Poddębicki pałac, powstał w latach 1610-1617. Jego architektoniczna kubatura, ogranicza się do dwóch kondygnacji. A mianowicie jest to wieża mieszkalna, której mury są ufundowane na krzyżowym podziale wnętrz. Od strony południowej, pałac wzorowany jest na rozłączeniu architektonicznym włoskim, którego zwieńczeniem jest piętrowa arkadowa loggia. Wejście na wspomnianą loggię, zwieńczoną trójkątnym sterczynowym szczytem, prowadzi przez przybudowane obok schody. Jak głosi stara legenda, na tych schodach pierwszy fundator pałacu oświadczył się Teodorze córce kasztelana Nowogrodzkiego i został przyjęty. Do chwili obecnej, schody te noszą nazwę miłosnych. Przez szereg lat, o istnieniu loggii nie wiedziano. Informacje o niej powstały, gdy nastąpiły prace rekonstrukcyjno – budowlane.
Brama wjazdowa do zespołu pałacowo-parkowego.
http://www.zamkilodzkie.pl
Pierwszy właściciel poddębickiego pałacu
Znany z walk z potopem szwedzkim, Zygmunt Grudziński był pierwszym fundatorem pałacu w Poddębicach. Podobno otrzymał on spore fundusze za udział w walkach z najazdem szwedzkim. Ale o tym, są tylko zapisane niewielkie wzmianki w historiografii wspomnianego pałacu. Więcej informacji o Grudzińskim, podają legendy i stare zapiski historyczne, powiązane z niepotwierdzonymi dziejami pałacu.
Włoskie wpływy architektoniczne
Autor projektu budowy pałacu, nie jest znany. Można jedynie przypuszczać, że mógł to być Jerzy Hoffman, jeden z budowniczych zatrudniony uprzednio przez Bernardoniego przy pracach na terenie Kalisza. Hoffman, od roku 1603, mieszkał opodal Poddębic, a uważany był on za autora kilku kościołów w okolicy, w tym także kościoła w Poddębicach, wzniesionego mniej więcej równocześnie z dworem Zygmunta Grudzińskiego.
Pałac w Poddębicach
Pałac ten, zaliczany jest do najpiękniejszych zabytków polskiego renesansu. Jego budowę w roku 1610, rozpoczął dziedzic Poddębic, wojewoda rawski Zygmunt Grudziński, który po rokoszu Michała Zebrzydowskiego pod Guzowem, odsunął się od polityki i osiadł w Poddębicach. Budowę dokończył jego syn Stefan, starosta pilski i bolimowski. On właśnie prawdopodobnie dobudował loggię, która składa się w dolnej części z trzech arkad filarowych, z dostawionymi do nich półkolumienkami toskańskimi, pełniących funkcję zdobniczą. Sklepienie tejże loggi, jest sklepieniem lubelsko-kujawskim, z dekoracją w postaci wytłaczanych pereł i jajowników, z wzornikami z maskami i renesansowymi rozetami, znajdującymi się w polach sklepień. Pierwotnie obiekt składał się z trzech zasadniczych elementów. A mianowicie, głównego trzonu o założeniu prostokąta, z pięciokondygnacyjnej wieży i ośmiobocznej kaplicy. Elewację południową, stanowią arkadowe krużganki filarowe, na których znajduje się szczyt trójkątny, podzielony zdobniczymi gzymsami i zwieńczonymi pilastrami o podłużnych sterczynach.
Herb rodu Zakrzewskich
W środkowej części pałacu, widoczny jest herb Wyssogota, przypisany do rodu Zakrzewskich, poniżej znajduje się wskazówka, która jest pozostałością zegara słonecznego. Pod nią umieszczony jest fryz z późnorenesansową ozdobą stiukową. Wieża, która pełniła niegdyś funkcję skarbczyka, zbudowana jest na planie czworoboku. Ważnym elementem pałacu, jest wkomponowana w jego architekturę kaplica, pobudowana na planie oktagonalnym. W kaplicy tej, trwały przez okres walk z kozakami, potopem szwedzkim i ordami tureckimi, regularne modlitwy. Z tego też powodu, pałac poddębicki, został nazwany murem modlitewnego oręża.
Pałac w Poddębicach, stanowił przez wiele lat ostoję naszej polskości. Tutaj miały miejsce spotkania literackie w czasach zaborów, z możliwością kształcenia językowego uboższej młodzieży. Potomkowie Zygmunta Grudzińskiego, sprowadzali w swoje pielesze pałacowe różnych nauczycieli, którzy chętnie dzielili się swoją wiedzą z żądną edukacji polską młodzieżą. Pałac ten, nazwano także kolebką patriotyczna, ponieważ chronili się w jego murach znani polscy naukowcy represjonowani w czasie zaborów. Portal Polish News, dziękuje za zaproszenie do tego uroczego zakątka polskiej ziemi.
Ewa Michałowska – Walkiewicz
[email protected]