Nauczyciele o patriotyzmie w szkołach polonijnych

Klub Nauczycieli Polskich i Polonijnych był organizatorem międzynarodowych warsztatów pedagogicznych, które odbyły się 24 sierpnia w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Gnieźnie. Dyskusję na temat „Patriotyzm na miarę XXI wieku w kontekście nauczania języka, historii i tradycji polskich w szkołach polonijnych” poprowadziły: Elżbieta Berkowicz z Chicago i Joanna Wesołowska z Padwy.

Kilkudziesięcioosobową grupę uczestników warsztatów powitała ich organizatorka, Małgorzata Tomczak, prezes Klubu Nauczycieli Polskich i Polonijnych oraz gospodyni miejsca, Maria Magdalena Nowak, dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2. – Celem naszego spotkania jest poznanie specyfiki pracy szkół polonijnych zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i we Włoszech, a także wymiana spostrzeżeń i doświadczeń na temat kształtowania postaw patriotycznych wśród dzieci i młodzieży poprzez poznawanie polskiej kultury – podkreśliła Małgorzata Tomczak.

Spotkanie rozpoczęła Joanna Wesołowska ze Szkoły Języka i Kultury Polskiej, działającej przy Stowarzyszeniu Włosko-Polskim w Padwie, prezentacją na temat Padwy, jej historii i zabytków, ze szczególnym uwzględnieniem śladów obecności w tym mieście wielkich Polaków. – Prowadzimy zajęcia języka polskiego w szkole w Padwie w soboty oraz w jej filii w Trewizo w niedziele. Są to takie zajęcia zintegrowane, łączące zarówno zagadnienia językowe, jak i historię, tradycję, geografię Polski. Przede wszystkim pracujemy metodą projektu, warsztatów, wspólnych zajęć z rodzicami. Zajęcia odbywają się w grupach zróżnicowanych zarówno pod względem umiejętności językowych, jak i wiekowo, co na pewno utrudnia zadanie – zaznaczyła J. Wesołowska. Podkreśliła również, że Polonia włoska jest stosunkowo młoda, a wśród ok. 30 uczniów polskiej szkoły w Padwie jest tylko jeden z całkowicie polskiej rodziny. Pozostałe dzieci wychowują się w rodzinach mieszanych, w których najczęściej mama jest Polką, a tata – Włochem. – Często to właśnie ojcowie mobilizują dzieci do uczestnictwa w naszych zajęciach. Mamy też grupę ojców, uczących się języka polskiego – powiedziała J. Wesołowska. Ilustracją interesującego wykładu były zdjęcia z różnych przedsięwzięć realizowanych w polskiej szkole w Padwie, m.in. ze wspólnej Wigilii, Dnia Matki, Mikołajek, Wielkanocy, czy Święta Niepodległości.

Elżbieta Berkowicz, przez kilka lat nauczycielka Szkoły Polskiej im. Mikołaja Kopernika w Niles koło Chicago,od nowego roku szkolnego nauczycielka Szkoły Polskiej im. Marii Skłodowskiej – Curie w Chicago a także założycielka prywatnego przedszkola dla polskich dzieci „Zaczarowany ołówek” w Chicago, oraz wiceprezes Klubu Nauczycieli Polskich i Polonijnych, przedstawiła specyfikę Polonii amerykańskiej. – W Stanach mamy tak zwaną starą Polonię, jeszcze z czasów powstań narodowych i przybyłą po II wojnie światowej, której tradycje narodowe są bardzo mocno zakorzenione oraz młodą Polonię, z lat 80. i późniejszych, która zdecydowanie z mniejszym entuzjazmem podchodzi to pielęgnowania polskiej kultury. W Chicago jest aż 40 szkół polonijnych, w których pracuje 800 nauczycieli i 200 katechetów. Działają też prężnie liczne kluby polonijne, właściwie każdy region Polski ma tam swój klub. Do szkoły imienia Kopernika chodzi około 300 uczniów, zarówno do klas prowadzących zajęcia wyłącznie w języku polskim, jak i klas dwujęzycznych, do których uczęszczają dzieci z rodzin, w których rzadko, albo wcale nie rozmawia się po polsku – powiedziała Elżbieta Berkowicz. Prelegentka zaprezentowała liczne zdjęcia i filmy, ilustrujące zarówno cotygodniową pracę w polskiej szkole, jak i liczne festyny i Paradę 3 Maja, która jest w Chicago wielkim świętem. Uczestnikom warsztatów podobał się niezwykle rap w wykonaniu uczniów Szkoły Polskiej im. Świętej Trójcy w Chicago, przygotowany w ramach projektu „Nasze miasto – nasze gniazdo”, realizowanego przez Klub Nauczycieli Polskich i Polonijnych. Tekst piosenki opowiadał o początkach państwa polskiego i historii Gniezna.

 

Po prezentacjach rozwinęła się dyskusja na temat wychowania patriotycznego w polskich i polonijnych szkołach, w toku której prelegentki odpowiadały na liczne pytania, dotyczące między innymi materiałów dydaktycznych, podręczników, metod pracy, współpracy z rodzicami, ale także specyfiki pracy pedagogicznej i pozycji zawodu nauczycielskiego w Stanach Zjednoczonych i we Włoszech.

Tekst Anna Kaźmierska – Klub Nauczycieli Polskich i Polonijnych