W wielu polskich miastach znajdują się liczne obiekty muzealne o różnej tematyce wystawowej, odwiedzane przez turystów z krajów całego świata. Zwiedzając sale wystawowe z kolekcją i opisem załączonych zdjęć i licznymi pamiątkami poznajemy wydarzenia z historii dziejów naszej Ojczyzny- Polski. Dzięki uprzejmości moich polskich przyjaciół zwiedziłam Zabytkowy Zespół Dworski, stojący wśród beskidzkich wzgórz, u wejścia do malowniczej doliny Brennicy w Górkach Wielkich, w niedalekiej odległości od Skoczowa. Na pięknym terenie znajdują się obiekty muzealne, takie jak Muzeum Zofii KossakSzatkowskiej oraz Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków”. Nieopodal znajduje się także schronisko „Koss”, które zapewnia noclegi w zabytkowym miejscu. Większe grupy młodzieżowe, rodziny z dziećmi mogą spędzić aktywny wypoczynek oraz wzbogacić swoją wiedzę o historii ziemi cieszyńskiej.
W Muzeum imienia Zofii Kossak poznajemy historię życia naszej pisarki. Urodzona w 1889r. w Kośminie nad Wieprzem wywodzi się z rodu wybitnych malarzy W o j c i e c h a i J u l i u s z a Kossaka. Mieszkała na Wołyniu, gdzie przeżyła piekło rewolucji bolszewickiej. W roku 1923 zamieszkała w Górkach Wielkich na Śląsku Cieszyńskim, gdzie w okresie międzywojennym powstały jej książki dla dzieci i młodzieży i wielkie powieści historyczne.
Rodzina Kossaków zamieszkała w dwustuletnim dworze. W latach międzywojennych Kossakowie gościli wielu niepospolitych ludzi z odległych stron, między innymi pisarzy takich jak Jan Parandowski, Maria Dąbrowska, malarzy oraz liczną rodzinę. W 1939 roku, gdy wybucha II Wojna Światowa rodzina Kossaków została zmuszona do opuszczenia swego dworu, a okupant przystosował dwór do swoich potrzeb.
W 1939 roku Zofia Kossak opuściła Górki Wielkie i lata okupacji spędziła w Warszawie. Zaangażowana w pracę konspiracyjną, redagowała podziemną prasę. Była współzałożycielką Rady Pomocy Żydom („Zegota”). Za tę działalność została odznaczona medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” oraz tablicą pamiątkową w Jerozolimie. Przeżyła niemiecki obóz koncentracyjny AuschwitzBirkenau, a potem Pawiak, gdzie została skazana na smierć. Uwolniona w lipcu 1944 roku, dzięki staraniom władz podziemia, wzięła udział w Powstaniu Warszawskim.
Po wojnie wyjechała z kraju i przebywała w Anglii, gdzie pracowała w trudnych warunkach na farmie Trossell. Po zakończeniu działań wojennych, pod nieobecność właścicieli, dwór został spalony w maju 1945 roku. Skomplikowane koleje życia rodziny Kossaków nie pozwoliły bronić dobytku rodzinnego przed dewastacją aż do ich powrotu z przymusowej emigracji. Do Polski pisarka powróciła w 1957 roku i osiadła w ukochanych Górkach Wielkich. Tutaj spędziła ostatni okres swojego życia, pracując wspólnie z mężem nad „Troją Północy”, dalszymi częściami „Dziedzictwa” i innymi utworami.
Zofia Kossak-Szczucka (Szatkowska)
Zmarła w 1968 roku, pochowana została na cmentarzu w Górkach Wielkich obok innych członków rodziny. Aby ocalić od zapomnienia twórczość i miejsce w którym żyła i pracowała powieściopisarka w byłym domku ogrodnika dawnego majątku Kossaków, powstało muzeum biologiczne imienia Zofii Kossak. W 1973 roku stało się ono oddziałem Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. Fundacja imienia Zofii Kossak została powołana w 1998 roku w Górkach Wielkich przez Anne Bugnon, córkę Zofii Kossak, Witolda Szatkowskiego- syna pisarki oraz gminę Brenna. Fundacja ta jest niezależną i niedochodową organizacją.
Główne cele działalności to utrzymanie dóbr kultury i tradycji, wspieranie i podejmowanie działań w zakresie ekologii oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego. Fundacja realizuje swoje cele poprzez podejmowanie inicjatyw w zakresie edukacji i kultury poprzez organizowanie warsztatów i spotkań, konferencji i dyskusji, wystaw, plenerów malarskich, koncertów oraz spektakli teatralnych. Wszystkie imprezy odbywają się przy Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich przy ulicy Stary Dwór. Działalność Fundacji pomaga także rozwijać talenty, rozbudzać zainteresowania i nawiązywać dialog kulturowy. Organizuje cykl letnich imprez kulturalnych pod tytułem „Artystyczne Lato u Kossaków”. Od czerwca do sierpnia w Górkach Wielkich można uczestniczyć także w plenerach malarskich, warsztatach plastycznych, teatralnych, koncertach, spektaklach. Regularnie prowadzone są również warsztaty dla dzieci i dorosłych w ramach Edu-Art. Zapraszam do odwiedzenia obiektów muzealnych w pięknym Parku Kossaków podczas pobytu na wakacjach w Polsce.
Z pozdrowieniami ze słonecznej Florydy
mgr. Wiesława Poncza.
