Mikołajki

Obchody dnia świętego Mikołaja

Obchody dnia świętego Mikołaja potocznie nazwane Mikołajkami, to tradycja kultywowana na całym świecie, ale szczególnie jest ona obchodzona w Polsce. Mikołajki obchodzi się dnia 6 grudnia, czyli w dzień imienin wspomnianego świętego. Do XIX wieku był to na ziemiach polskich, dzień wolny od pracy.

Ten Święty Mikołaj w biskupiej szacie i mitrze był najbardziej powszechnym projektem świątecznych pocztówek przed I Wojną Światową. Święty Mikołaj w jednej ręce trzyma worek ze świątecznymi zabawkami, drugą błogosławi małe dzieci.

W wiekach średnich

Od średniowiecza w wigilię tego święta, Mikołaj przynosił dzieciom prezenty. Współcześnie w Polsce, nocą podkłada się dzieciom drobne upominki, małe zabawki a przede wszystkim słodycze. W XIX i XX wieku, obdarzający dzieci podarkami w swoje święto Mikołaj, został przekształcony w bajkową postać, która też rozdaje prezenty w Boże Narodzenie. Od IX wieku, Mikołaj był czczony w chrześcijaństwie wschodnim i zachodnim jako święty i cudotwórca. Spisany jest w Bizancjum Żywot Mikołaja przez Michała konstantynopolskiego pisarza z IX wieku. P rzekazuje on, że już w tym czasie 6 grudnia obchodzono to święto, które traktowano jako szczególne przygotowanie do Bożego Narodzenia.

Święty Mikołaj w zielonkawej szacie obszytej futrem, na nogach ma grube chłopskie buty i futrzaną czapkę na głowie, konsultuje swoje myśli z aniołem bożonarodzeniowym, nieświadomy swoich młodocianych obserwatorów. Francuski kosz  na plecach zastępuje znajomy Mikołajowy worek.

Wielkie święto

Liczne, poświadczone przez kościół cuda dokonane przez Mikołaja sprawiły, że na Zachodzie jego wspomnieniu, nadano rangę szczególnego święta. Najstarszy o tym przekaz historyczny, pochodzi z akt synodów w Neapolu z lat 821 i 842. Na synodzie w Oksfordzie mającym miejsce w 1222 roku, podniesiono rangę tego święta do uroczystości katolickiej. W X wieku na Mikołajki wystawiano dramaty liturgiczne dla dzieci, opowiadające historię świętego, które w późnym średniowieczu były bardzo popularne w całej Europie. Po tych przedstawieniach rozdawano dzieciom słodycze, a biedniejszym ludziom dawane ciepłe szale i czapki. Część badaczy sądzi, że zwyczaj wręczania prezentów związany był początkowo z tymi przedstawieniami. Inni zaś wskazują na XII-wieczne przekazy ze środkowej Francji, które informują, że w wigilię święta Mikołaja zakonnice roznosiły prezenty dla dzieci z biednych rodzin i zostawiały je wieczorem pod drzwiami. W paczkach znajdowały się pomarańcze i orzechy. I stąd właśnie rozpowszechnił się zwyczaj obdarowywania się nawzajem prezentami.

Być może najbardziej urocza kartka Bożonarodzeniowa, jaką znamy z USA. Ten tęgawy gentelman ubrany jest w ceglasty kaptur i luźną wełnianą tunikę w przypominającą chłopskie fartuchy. Niesie worek na plecach oraz choinkę, w prawej ręce trzyma dębową laskę  w pełni udekorowaną.

Ewa Michałowska- Walkiewicz