Adam Piotr Mierosławski

Adam Mierosławski, fotografia Józefa Feliksa Zielińskiego, 1849 r., Paryż -https://pl.wikipedia.org

Inżynier i marynarz

Klub Literacki ze Słupska Motyl, chciał przypomnieć czytelnikom redakcji Polish News, sylwetkę marynarza Adama Mierosławskiego. Zatem w dniu jego urodzin, wspomniany klub ruszył do miejsca gdzie urodził się ten wybitny człowiek. Adam Mierosławski przyszedł na świat dnia 23 kwietnia 1815 roku w Strykowie koło Brzezin. Zmarł natomiast 6 maja 1851 roku zapisawszy się w historii naszego narodu jako marynarz, inżynier, brat Ludwika, dyktatora powstania styczniowego.

Pochodzenie

Ojcem Adama był pułkownik Adam Kasper (1785-1837) adiutant francuskiego marszałka Davouta. Jego matką zaś była Francuzka Camilla Notte de Vaupleux (wnuczka angielskiego kapitana marynarki handlowej Stubbsa). W 1820 roku rodzice Adama przenieśli się do Polski. Chłopiec, pierwsze nauki pobierał (wraz z bratem Ludwikiem) w wojewódzkim kolegium pijarów w Łomży, a następnie w wyspy Świętego Pawła i Nowy Amsterdam W 1830 roku, Adam opuścił szkołę na wieść o wybuchu powstania listopadowego. Jako oficer obrony Woli walczył pod komendą generała Józefa Sowińskiego. Ranny, ale niestety dostał się do niewoli rosyjskiej. Rychło udało mu się zbiec do Warszawy, gdzie otrzymał awans na podporucznika i srebrny krzyż Virtuti Militari. Ponownie schwycony przez Rosjan, znów uciekł. Tym razem do Prus, a stamtąd do Strasbourga.

W Szkole Artyleryjskiej

W Strasbourgu bawił krótko w Szkole Artyleryjskiej, by następnie zaciągnąć się jako jung (chłopiec okrętowy) na statek kursujący na Wyspę Burbońską. W roku 1835 wypłynął on w podróż do Ameryki Środkowej, na okręcie wojennym Algeciras. Już w randze porucznika, na francuskim statku Courier de Bourbon, odbył parę rejsów na Antyle. Jako doświadczony żeglarz osiadł w St. Denis stolicy Wyspy Burbońskiej, która niedługo wcześniej przybrała nazwę La Reunion. Tam uzyskał dyplom szypra uprawniający do rejsów do Indii i został kapitanem statku szybko zyskując sławę nieustraszonego żeglarza. W roku 1839 powrócił na krótko do Europy, by po odnowieniu kontaktów z rodziną i środowiskiem polskich emigrantów we Francji w kwietniu 1840 roku zdać egzamin na kapitana dalekich rejsów. Po tym osiągnięciu Mierosławski wrócił na St. Denis. W marcu 1841 roku, w czasie jednego z rejsów do Francji, kupił i wyremontował statek Le Cygne de Granville. Odtąd „kapitan Adam” prowadził interesy na własną rękę. W następnych latach aktywnie handlował z tubylczymi ludami, zasłynął jako łowca fok i wielorybów. W 1843 roku Mierosławski odkrył zapomniane przed trzystoma laty wyspy Świętego Pawła i Nowy Amsterdam i poddał je pod zwierzchnictwo Francji. Wobec natychmiastowej interwencji Korony Brytyjskiej oświadczył, że „raz zatkniętej chorągwi nie zwinie, a jeżeli kto bądź użyje siły przeciwko niemu, natenczas wywiesi polską flagę i pod nią się zagrzebie”. Po otrzymaniu od Francji koncesji na eksploatację zdobytych dla niej wysp i zdobyciu prawa własności połowy wyspy św. Pawła, Mierosławski ożenił się, ale wkrótce owdowiał.

W roku 1848

W tym właśnie roku, dotarła do niego wieść o rewolucyjnym wrzeniu w Europie. Nie namyślając się długo sprzedał swój statek, swoją część wyspy (wraz z majątkiem nieruchomym łącznie za 20.000 franków) i prawo do jej eksploatacji i wyruszył na kontynent by dołączyć do brata w walce „o wolność ludów”. Gdy przybył do Europy, powstanie na Wielkopolsce już się zakończyło. Znalazł się więc wraz z bratem na Sycylii, gdzie jako admirał floty rewolucyjnej, otrzymał zadanie walki na morzu z Burbonami. Snuł wizje przewiezienia ochotników z Francji do Dalmacji, na pomoc powstaniu węgierskiemu. Po upadku rewolucji sycylijskiej razem z bratem przedostał się do Karlsruhe. Według pierwotnego zamysłu miał tam utworzyć flotyllę broniącą Renu. ale szybka ofensywa pruska to uniemożliwiła. Mierosławski został więc głównym inżynierem wojsk powstańczych i odznaczył się w walkach m.in. brawurową, uwieńczoną sukcesem akcją wysadzenia mostu na Renie, który w tym celu przepłynął wraz z pięcioma żołnierzami. Gdy powstanie badeńskie upadło, znalazł się na chwilę na Węgrzech z nadzieją zrealizowania planu wspomożenia powstania ochotnikami z Francji.

Dwa lata później

W 1850 roku zakupił on statek, któremu nadał nazwę Moja Polska i za nową siedzibę obrał Port Louis. Odzyskał tam renomę nieustraszonego żeglarza, ale wkrótce jednak spotkało go niepowodzenie. Ratując u brzegów Mauritiusa rybaków zagrożonego burzą statku, stracił własny, omal nie tracąc życia. Z braku pieniędzy zdecydował się na pływanie pod angielską banderą. Gdy tylko dorobił się potrzebnych pieniędzy, wraz z przyjacielem zbudował jednak kolejny statek Le Pilote. Na nim to wypłynął w 1851 roku w rejs do Australii, z którego już nie powrócił. Okoliczności śmierci Mierosławskiego są niejasne i budziły różne domysły. Według oficjalnej wersji winna śmierci „kapitana Adama” była angina, jednak niektórzy podejrzewali otrucie. Zmarł w drodze powrotnej, w pobliżu wysp św. Pawła i Nowy Amsterdam w wieku 36 lat. Adam Mierosławski znany był jako odważny żeglarz, żołnierz Wiosny Ludów, dowódca o cechach despotycznych. W okresie po upadku powstania listopadowego był także ważną postacią francuskiej masonerii (w loży w Besançon). Znalazł swe miejsce w późniejszej literaturze, jako bohater powieści Mariana Mickiewicza zatytułowanej „Odmieniec”.

Ewa Michałowska – Walkiewicz